LISTE Sanat Fuarı: Genç ve Cesur
Liste Sanat Fuarı, 20 yıl önce, Basel’de, Art Basel fuarının uydu fuarı olarak açılmıştı. Zaman geçtikçe, birçok yeniliğe imza attı ve bu arada yerleşik ve tercih edilen bir fuar haline geldi. Peter Blauer fuarın yakın geçmişini ve başarısnı anlattı…
![]() |
Annex of LISTEArchitects: UNEND, Zurich; Membran Structure: HP Gasser AG, Lungern
|
LISTE Sanat Fuarı çok kısa bir sürede büyük başarı elde etti. Bu başarınızı neye borçlusunuz?
Bir dizi sebebi var: Bir yandan, 20 yıl önce son derece ilginç sanatçıları temsil eden yeni nesil galeriler en önemli sanat fuarı merkezi olan Basel’de mevcut değillerdi. Bunlar bizim ilk galerilerimizdi- ve bu galerilerin büyük bir çoğunluğu dünyanın en önemli galerileri olarak kabul ediliyor, : Air de Paris, Paris; Andréhn-Schiptjenko, Stockholm; Massimo de Carlo, Milan; Stephen Friedman, London; Martin Janda, Vienna; neugerriemschneider and Neu, both from Berlin; Maureen Paley, London; Eva Presenhuber, Zurich; Nicolai Wallner, Copenhagen; David Zwirner, New York bunlardan sadece bazıları. Bir diğer sebebi ise kaliteye odaklanmamızdı. Galeri sayımız, ‘sadece’ 79, -ve belki 120… ya da daha fazla değil… çok tutmuyoruz ki bu da bizim üst düzey kalitemizi muhafaza etmemize olanak veriyor. Dolayısıyla amacımız hiçbir zaman için çok para kazanmak için mümkün olduğunca çok sayıda galeri sahibi olmak değildi… kalite seviyesi zaten galeri sayısını kendiliğinden belirliyor. Ve tabii ki üçüncü neden de yeni nesil galerilere adanmış dünyadaki tek fuar bizimki. Bugün dünyadaki tüm büyük fuarlar genç ve yeni galerilere yer veriyor. Ama çoğunlukla bunlar küçük sergi tarzındalar. Biz ise sadece “yenilere” odaklanıyoruz! 20 yıllık geçmişimize baktığınızda, 1995 yılından sonra kurulmuş olan ve bugün en önemliler arasında yer alan neredeyse her galerinin yolu LISTE’den geçmiş. Evet bizler en iyi tanıtım ve keşif yapan fuarız.
LISTE Sanat Fuarı her yıl kendini nasıl yeniliyor?
Her yıl en merak uyandıran ve gelecek vadeden yeni galeri arayışına çıkarız. Ve her yıl LISTE’de ilk kez yer alan 10 ila 20 galeri olur. Bu yıl örneğin, müze temsilcilerinden oluşan uzman bir jürinin 240 başvuru arasından belirlediği 13 yeni galeriyi takdim edeceğiz. (Gördüğünüz gibi “her” yeni genç galeri LISTE’ye başvuruyor.) Seçim sürecine oldukça özen gösteriyoruz, bir sürü galeriye bakıyoruz, kendimizi sanat dünyasındaki yeni gelişmelerden haberdar ediyoruz- ve elbette bu çerçevede dünya genelinde birçok danışmanımız var.
Popüler kültürümüzde, birçok önemli sanat trendinin bienaller ya da sergiler yerine sanat fuarlarında yükselişe geçtiklerini görüyoruz (bununla ilgili tartışmalar sürüyor). Yeni sanatı keşfetmek için insanlar sanat fuarlarına gidiyorlar. Bunun bir sanat fuarı için avantajlı bir durum olduğunu düşünüyor musunuz (ticari (satılabilir) sanat yerine yeni ve keşfedilmeyi bekleyen sanata önem atfetmek)? Ve bu durumla nasıl baş ediyorsunuz?
Evet buna çok önem veriyoruz ve bizim genel düşüncelerimizi de bilgilendiriyor: “Yeni”, bilinmeyen ya da yeni ortaya çıkan sanatçılar, yeni yaklaşımlar ve trendler LISTE’de gösteriliyor. Galeriler bizlere başvurduklarında, sanatçılarının ilk kez İsviçre’de sergileyip sergilemedikleri konusunda bilgi vermek zorundalar. Bizler, koleksiyonerlere, müze ziyaretçilerine yeni heyecan verici konumlar sunabilmeliyiz. İşte LISTE’yi bu kadar ilginç kılan da bu. Burada sergilenen ve tanınmamış (kelepir) olan çok sayıda sanatçı artık tanınıyor (ve pahalı). İşte bu yüzden çok sayıda küratör yeni bir şeyler keşfetmek için LISTE’ye geliyor. Bu sanatçıların ilk çıkışını müzelerinde yapmalarını istiyorlar. Bu yeni takdimlerle birlikte elbette bizlerle olan bu galerilerin sanatçılarının gelişimini gösterme fırsatına sahip olması da önemli. Dolayısıyla, fuarda yeni, gelişim ve tutarlılık bir arada.
Bu yıl LISTE Sanat Fuarının 20. Yılı, özel bir program ön gördünüz mü?
Kutlamanın ötesinde (gülümseme)… yeni bir sürü konum sunulacak. 79 galeriden 30 kişisel sergimiz olacak. Büyümekte olan konumların geniş bir platforma sahip olmaları önemli, başka bir deyişle yaygın olarak gösterilmeliler ki insanlar sanatçının sanatının merkezinde olanı “görebilsinler”.
Bir de büyüleyici performans sanatçılarının günlük çalışmalarına yer veren Performans Projemiz var. Bu alanda gerçek bir uzman olan Eva Birkenstock ilk kez bu projenin küratörü olacak. Öte yandan Performans Projesi 11 yıldır LISTE’nin bir parçası. Bu alanda da, sanatın bu kadar olmasından çok önce performansa yer vermeye başladık. Projeyi başlattığımızda, amacımız piyasada uzun süre sıkıntı yaşamış bir sanat biçimi olan performansa bir platform ayarlamaktı. İlginç konumlarıyla detaylı programa http://www.liste.ch/programme/performance-project/adresinden erişmek mümkün.
Katılımcı galerileri nasıl seçiyorsunuz ve daha çok yükselmekte olan ve genç ya da kendine yer edinmiş bir sanatçı mı seçiyorsunuz? Neden?
(Gönüllü olarak) yaptığımız görevin bir kısmı her yıl dünya genelinde en yeni ve dikkat çekici galerileri takdim etmek. Bu bizim konseptimiz ve başarımız… (gülüşmeler) Bizler yeni nesil galeriler için bir platform olmak istiyoruz. Kendine yer edinmiş galeriler için yeterince fuar var… hatta çok fazla var. Biz kendimizi yeni ve ilgi uyandıran galerilerin uluslararası piyasaya daha hızlı girmelerine olanak sağlayan bir tanıtım fuarı olarak görüyoruz. Bizim 20 yılda oluşturduğumuz danışman ağımız dünya genelinde yeni galeriler ile ilgili “ne ve nerede” konusunda haberdar ediyorlar. Galeriler de müze temsilcilerinden oluşan bir jüri tarafından seçiliyor.
![]() |
Carlos Ishikawa, LondonKorakrit Arunanondchai
2557 (Painting with history in a room filled with men with funny names 2) (still), 2014
|
Bizim kültürümüzde, bir sanat fuarının en önemli görevi nedir?
Bir misyonumuz olup olmadığını bilmiyorum, ama yeni, genç nesil galeri ve sanatçılar için tanınmış saygı duyulan bir platform sunma gibi önemli bir görevi üstlendik. Sanat fuarlarının avantajı: çok kısa bir zaman diliminde her türlü bilgi ve bir sürü temas kişisi. Kuşkusuz sanat fuarları çağdaş sanatın popülaritesinin artmasında önemli bir rol oynadılar ve sadece elit kesimin ulaştığı bir alan olmaktan çıkardı. Elbette fuarın satışları da kapsadığını unutmayalım… sanatçılar çalışmalarından para kazanmak istiyorlar… (birçoğunun yapamadığı bir şey). “Yöneticileri”, galerici yeterince satış yapmak için çalışıyor ve onların ün kazandığını görüyor.